| |
Recensie van "Dat er een morgen is" in
Kivive 1987
Morgen is een veelzeggend woord. Het kan je even
uittillen boven de dagelijkse
beslommeringen: morgen gaan we er een leuke dag van maken.
Vandaag kun je al van morgen genieten. Sterker nog, het kan de
dag van vandaag overschijnen. Morgen is anders, morgen zal alles
goed worden. Vandaag komt dan in het perspectief van morgen te
staan. Wat vandaag nog moeilijk is, zijn we morgen vergeten.
Meer dan wachters nog kijken we daar naar uit. Die morgen is de
Morgen van Ietje Liebeek-Hoving.
|
|
Dichtbundel en roman
Ietje Liebeek-Hoving (36) is behalve dichteres, huisvrouw en en
moeder van vier kinderen. Ze heeft met name via het
christelijk-literair tijdschrift 'Woordwerk' bekendheid
gekregen. Hans Werkman en Evert Kuijt, bestuursleden van
Schrijvenderwijs hebben een stimulerende invloed op haar
ontwikkeling als dichteres gehad.Ietje Liebeek-Hoving publiceerde haar
gedichten in diverse tijdschriften en bloemlezingen. Voor publicatie in de
Vlaamse bundel 'Bekijk het maar' ontving ze vorig jaar een vierde prijs.
Ietje Liebeek-Hoving droeg haar gedichten voor op het Flevo-Totaal-Festival
en, om maar een ander uiterste te noemen, de Vrouwenbondsdag te Dordrecht.
Voor uitgave van 'Dat er een morgen is" werd ze benaderd door Vijlbrief te
Haarlem, iets wat niet voor iedere dichter is weggelegd. Signeren deed ze
voor het eerst op de CLK-beurs te Barneveld, optreden bij EO's 'Vrouw zijn'.
Tot slot een nieuwtje: dit najaar hoopt Ietje Liebeek-Hoving haar eerste
roman in de VCL-reeks van Kok-Kampen te laten verschijnen. Haar derde debuut
is dan een feit: eerst als dichteres in tijdschriften, vervolgens in een
dichtbundel en nu opnieuw met een roman. Zoals ze zelf zegt: "Ik ben gewoon
een debutant. En dat blijf je - ik ben niet cynisch - heel lang". |
nu ik gewond de weg
naar morgen loop
is er besef dat veel
achterwege is gebleven
maar ook dat ik nog verder mag
en dat er Morgen is |
|
|
Op het moment dat Ietje Liebeek-Hoving haar eerste dichtbundel 'Dat er een
morgen is' liet verschijnen, was ze voor ons Kivive-lezers al een oude
bekende. Als poëtisch medewerkster nam ze inmiddels vele tientallen
gedichten onder de loep. Nu ze zelf debuteert met 'Dat er een morgen is',
komen haar eigen gedichten in de schijnwerpers te staan. Een beetje dichter
weet wat dat kan betekenen. Gedichten kan men maken of breken; kritiek raakt
een dichter gevoelig. Ietje Liebeek-Hoving is chagrijnige critici een stap
voor geweest:
"Iedere slag
mij toegebracht
versla ik/met woorden."
Krachtige taal van iemand die haar zwakheden kent. Met achter zich gedichten
die moed inspreken, die je ogen de kost geven.
Ietje (36) is huisvrouw en sinds kort beginnend auteur, zoals ze dat er
bescheiden bij zegt. En inderdaad, de Noord-Hollandse dichteres houdt zich
pas vijf jaar intensief met poëzie bezig. Als meisje van tien schreef ze
haar eerste gedicht. De prille poëzie was bestemd voor kleine kring: de
familie. Toen Ietje Liebeek als studente Nederlands in 1973 trouwde en in
verwachting raakte van haar eerste dochtertje, 'kreeg' ze het weer. Maar ook
nu bleef haar dichtkunst tamelijk onbekend; enkel de gemeenteleden in Enkhuizen kwamen in het kerkblaadje af en toe haar naam tegen. Het dichten
begon pas echt toen Ietjes moeder overleed. " 't Was net of er een ader
opensprong", zegt ze zelf. De levenservaring die ze in de loop van de jaren
opdeed, heeft Ietje Liebeek meegenomen in haar gedichten. Ervaren kennis,
die weerklinkt in gedichten als 'Zuigeling':
je drinkt
alsof je leven
ervan afhangt
en ik
gekluisterd aan je
klare blik
weet in een helder ogenblik
jij kleine wijze
jij weet meer
dan ik
Zo'n gedicht roept een helder beeld op. Die van een broze baby, met heldere,
ondoorgrondelijke ogen. Een kleine wijze, die ons grote mensen steeds
verrast, verbaast.
Of In 'Harmonie':
(...)
en zachtgestemd
denk ik voldaan
er zit toch veel muziek
in jou en mij
ons spelend samenzijn
Samenzijn als compositie. Met klanken die soms schril en zelfs vals klinken,
maar met een tere melodie als grond toon. Uit een gedicht als dit blijkt
hoeveel Iet je Liebeek zich, pardon, verbeeldt. Situaties. begrippen,
ervaringen vangt ze in beelden die duidelijkheid scheppen. En dat is de
kracht van poëzie. Gedichten kunnen moeilijk zijn (daar weet Ietje als
Kivive-medewerker over mee te praten!). maar ze kunnen ook iets blootleggen.
Als een dik boek dat na maandenlang zoeken ineens openvalt op de juiste
pagina. Dan lees je simpele taal, woorden die je altijd wel geweten hebt,
zoals dit:
al vecht de laatste vijand
je nog wel aan
aan dood
heb je gewoon
geen boodschap meer
als je eenvoudigweg
de Blijde boodschap
hebt verstaan. Of iets verrassends, zoals:
Als hij doodgaat vandaag
is het morgen bij de supermarkt
het brood weer twee cent duurder
en de post brengt gewoon
rekeningen en de krant
nieuws over oorlog
en honger en het weer
half tot zwaar bewolkt
een kleine kans op zon
maar niet voor mij
Bij het lezen van een dichtbundel is het
moeilijk om niet al te nieuwsgierig te zijn. Wie de bundel uit heeft en de
auteur van haver tot gort denkt te kennen, kan wel eens bedrogen uitkomen.
Ietje Liebeek is daar nuchter over. Je hoeft verdriet niet echt te hebben
ervaren, om erover te kunnen schrijven, vindt ze. Op haar gedicht
'Paranoïde' kreeg ze reacties van mensen die zich er duidelijk in herkenden.
Zeer consequent
verbloem ik mij
in komedieboeketjes
kleurrijk overbloosd
lach ik
lach ik.
Eens kreeg ze een brief van iemand die dacht dat de dichteres wel een heel
droevige jeugd moest hebben gehad. "Niets is minder waar", vertelt ze.
"Eigenlijk is het verlies van m'n moeder het eerste echte grote verdriet in
m'n leven geweest en dat is het nog."
maar in mij schreit het stil verdriet het weten dat haar laatste ademtocht mij moederziel alleen met lege handen achterliet
Gedichten kunnen je troosten. Of helpen troosten, door ze iemand toe te
sturen. Ietje Liebeek-Hoving weet in haar bundel steeds weer door de muur
van onmacht, van verdriet heen te breken. Hoewel ze vaak stil staat bij de
gebrokenheid in ons, buiten ons ("Eigen wijsheid/eindigt altijd weer/in
dissonant"). worden de brokstukken consequent weer op hun plaats gezet. "Al
steekt mijn oude mens/nog vaak de kop op/ik hoef het hoofd/niet laten
hangen/want steeds weer/krijg ik/gratie".
De "werkjes", zoals onze zuiderburen het zo mooi formuleren, zijn qua
compositie niet allemaal even sterk. Dat kan ook niet en bovendien: niet
ieder gedicht is als poëtisch hoogstandje bedoeld. Sterk taalgebruik vind je
bijvoorbeeld terug in 'Zuigeling', 'Na de oorlog' en 'Dat er een morgen is'.
Met name achterin de bundel zijn eenvoudiger, gemakkelijk leesbare gedichten
opgenomen. De bundel is gesierd met een kleurig (wasco?) omslag- ontwerp en
zwart-wit illustratie.
Ietje Liebeek-Hoving, 'Dat er een morgen is'. Vijlbrief, Haarlem, 1987, ISBN
90 6384 095 0. Prijs f 12,50.
Kivive 1986 - door
Lucia
|
|